प्रस्तावना:
“हिंदू पंचांगातील प्रत्येक दिवसाचं आपलं एक वेगळं महत्त्व आहे. त्यातही गणरायाच्या उपासनेसाठी खास मानला जाणारा दिवस म्हणजे संकष्ट चतुर्थी. आणि जेव्हा ही चतुर्थी मंगळवारी येते, तेव्हा तिचं महत्त्व कितीतरी पटींनी वाढतं. हाच दिवस आंगारक संकष्ट चतुर्थी म्हणून ओळखला जातो.”
 |
| गणेशमूर्ती |
📖 आंगारक संकष्ट चतुर्थीची गोष्ट
मुद्गल पुराण आणि गणेश पुराणात असं लिहिलंय की भारद्वाज ऋषींचा पोरगा अंगारक भारी भक्त होता. त्यानं वर्षानुवर्षं कठोर तप केलं. शेवटी गणपती बाप्पा खुश झाले.
गणपती म्हणाले -
"अंगारका, तुझं नाव लोकं कायम लक्षात ठेवतील. या दिवशी जे व्रत करतील, त्यांची सगळी संकटं नाहीशी होतील."
तो दिवस होता चतुर्थीचा. तेव्हापासून या चतुर्थीला अंगारकी चतुर्थी म्हणायला लागले.
लोक म्हणतात, आकाशात दिसणारा मंगळ ग्रह म्हणजे हाच अंगारक.
पुढं अंगारकानं एक सुंदर गणपतीचं मंदिर बांधलं आणि मूर्ती बसवली. त्या मूर्तीला नाव पडलं - मंगलमूर्ती.
आजही या दिवशी व्रत-पूजा केली, तर संकट नायसं होतं आणि आयुष्यात सगळं मंगलमंगल होतं, असा भक्तांचा ठाम विश्वास आहे
आंगारक म्हणजे काय?
- आंगारक हा शब्द मंगळ ग्रहासाठी वापरला जातो.
- मंगळाचा रंग लालसर असल्याने त्याला आंगारक (आंगार = निखारा) म्हणतात.
- ज्यावेळी संकष्ट चतुर्थी मंगळवारी येते, त्या दिवशीचा देव गणपतीसोबत मंगळालाही विशेष पूजलं जातं.
- मंगळ ग्रहाला शक्ती, पराक्रम, आरोग्य आणि संकटांवर मात करण्याचं प्रतीक मानतात.
 |
| मंगळ ग्रहाचा खरा फोटो |
संकष्ट म्हणजे काय?
- संकष्ट म्हणजे संकट, अडचण किंवा दुःख.
- या दिवशी गणपतीची पूजा केल्यास जीवनातील सर्व संकटं दूर होतात, अशी श्रद्धा आहे.
- त्यामुळे या दिवशी व्रत केल्याने मानसिक, आर्थिक आणि शारीरिक अडचणी कमी होतात.
 |
| चांदण्यांनी सजलेली रात्र |
चतुर्थी म्हणजे काय?
- चतुर्थी हा चंद्रमासातील चौथा दिवस.
- गणपतीचा आवडता दिवस म्हणून चतुर्थी हा दिवस विशेष मानला जाते.
- महिन्यात दोन चतुर्थी येतात
 |
| मातीतला गणपती – पारंपरिक मूर्ती |
·
कृष्णपक्ष संकष्ट चतुर्थी पौराणिक कथा आणि महत्त्व
·
हे वार महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्थीच्या दिवशी येणारे पवित्र व्रत, भगवान गणेशाच्या उपासनेला समर्पित आहे. याच दिवशी भक्तांमध्ये अशा श्रद्धा असतात की व्रत केल्यानं विघ्न दूर होतात, मनोकामना पूर्ण होतात आणि अखंड पुण्य प्राप्त होते.
·
प्रत्येक महिन्यात गणेशजींच्या विविध रूपांची पूजा केली जाते. उदाहरणार्थ, आषाढ महिन्यातील कृष्णपक्ष चतुर्थीला कृष्णपिंगला' रूपात गणपतीची उपासना केली जाते, ज्याने जीवनातील समस्यांचा नाश होतो, समृद्धी लाभते, आणि इंद्रियशुद्धी होते.
·
या व्रतातील कहाणींपैकी एक महत्त्वाची कथा आहे: राजा महीजित हा निःसंतान रहा. महर्षी लोमाशांनी त्याला सांगितले की आषाढ काळात कृष्णपिंगला गणपतीची भक्तीनं उपासना आणि ब्राह्मणांना दान केल्यास संतान प्राप्ती होईल. राजा महीजिताने व्रत पाळून भक्ती केली, आणि त्याचं वरदान म्हणून त्याला पुत्र प्राप्त झाला. यावरून या दिवसाच्या व्रतीला विशेष धार्मिक महत्त्व प्राप्त झालं.
 |
| देवळासमोर प्रार्थना |
· "हिंदू पंचांगानुसार कृष्णपक्षातील प्रत्येक महिन्याची चतुर्थी म्हणजे संकष्ट चतुर्थी विघ्नहर्ता गणेशाची आराधना करायला आणि जीवनातील अडथळे दूर करायला एक वरदायी अवसर. विशेषतः आषाढातील कृष्णपिंगला संकष्ट चतुर्थीला, ज्यांना संतान प्राप्तीची इच्छा असेल, त्यांनी भक्तीपूर्वक व्रत ठेवले तर राजा महीजिताप्रमाणे त्यांचं आयुष्यही क्रमप्राप्त होवो, अशी परंपरा आहे."
